بررسی احکام قضایی صادره در دادگاه دارابگرد در دوره ساسانی، با تکیه بر احکام حقوقی در حوزه زنان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
به استناد متن مادیان هزار دادستان (mādayān ī hazār dādestān) که تنها متن حقوقی باقی مانده از دوره ساسانی است، اطلاعات درخور توجهی به لحاظ محتوایی و شکلی از نظام حقوقی و آیین دادرسی دوره ساسانی به دست آمده است. بنا بر شواهد برآمده از این متن، پرونده های حقوق مدنی و جزایی در اختیار دادگاه های شرع و قضات موبد زرتشتی بوده و تنظیم ساختار حقوقی و قضایی، با محوریت قوانین دینی انجام می گرفته است. در این میان، پرونده های حقوق مدنی و جزایی بررسی شده در دادگاه دارابگرد، که از مراکز مهم قدرت در این دوره محسوب می شد، گویای اهمیت تشکیلات قضایی این شهر در حوزه حقوق مدنی است. پژوهش کنونی با رویکرد توصیفی-تحلیلی، بر آن است تا احکام حقوقی صادر شده در دادگاه دارابگرد را در دو مبحث فرزندخواندگی دختران و بهره مندی زنان چگر، به استناد متن حقوقی مادیان هزار دادستان بررسی کند و در پی پاسخ گویی به این پرسش است که صدور احکام حقوقی مرتبط با زنان عصر ساسانی در دادگاه های دارابگرد، چه صورتی داشته است؟ فرضیه مدنظر آن است که صدور آرای حقوقی درباره زنان، از سوی دادوران موبد در دادگاه های دارابگرد، به صورت مرجعی برای دیگر قضات در باقی نقاط شاهنشاهی بوده و به آن استناد می شده است. یافته پژوهش نشان می دهد صدور آرای حقوقی حمایت آمیز درباره زنان در دیوان حقوقی دارابگرد در دو مبحث یادشده، زمینه بهره مندی هایی همچون تعلق حق ارث شوهر برای زنان چگر و قیمومیت و ستواری فرزندخواندگان را فراهم کرد.A Study of Judicial Rulings Issued in the Darabgerd Court in the Sasanian Period Relying on Legal Rulings in the Field of Women
The Madian ī hazār dādestān (Mādayān ī hazār dādestān), the sole surviving legal text from the Sasanian period, provides significant insights into the legal system and procedural rules of that era. This study examined the legal rulings issued in the Darabgerd Court concerning two key topics: adoption of girls and women's rights. Utilizing a descriptive and analytical approach, the research investigated how these rulings were shaped and their implications for women's legal status. The hypothesis posited that legal decisions regarding women in the Darabgerd Court served as precedents for judges throughout the empire. Findings revealed that supportive rulings facilitated women's inheritance rights and guardianship of adopted children, highlighting the evolving judicial landscape under the Sasanians.
تبلیغات
