بررسی تطبیقی مضمون «خداآفرینی» در شعر ادونیس و شاملو (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه های مشترک فرهنگی، اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی و نشر تفکرات فلسفی غرب در برهه ای از تاریخ معاصر ایران و جهان عرب سبب به وجود آمدن مضامین مشترکی در شعر معاصر فارسی و عربی شده است. یکی از این مضامین مشترک، مضمونی به نام «خداآفرینی» یا «خلقُ الإله» است که تحت تأثیر یکی از اندیشه های بنیادین فلسفه غرب (غیاب خدا) شکل گرفته است. در این مقاله تحلیلی تطبیقی، ضمن ریشه یابی مضمون خداآفرینی در اندیشه و فلسفه غرب، به بررسی و تطبیق این مفهوم در شعر دو شاعر برجسته معاصر ایران و جهان عرب، یعنی شاملو و ادونیس، پرداخته شده است تا ریشه های اثرپذیری دو شاعر از آبشخور مشترک ادبیات غرب بازشناسی شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که عقاید فلاسفه ای چون نیچه و سارتر، حاکی از تأثیرپذیری مستقیم آنها از آثار این دو فیلسوف مشهور غربی، به ویژه کتاب های ادبی- فلسفی: حکمت شادان، چنین گفت زرتشت و شیطان و خدا است. در این میان، ادونیس هم از آثار نیچه هم سارتر تأثیر پذیرفته، اما شاملو بیشتر به سارتر گرایش داشته است. دیگر آنکه این مضمون در شعر ادونیس یک مضمون مقطعی و گذراست که در دفتر أغانی مهیار الدمشقی دیده می شود؛ اما شاملو در بیشتر دفترهای شعری اش از این مضمون استفاده کرده است.A comparative study of "Creating God" in Adunis & Shamlou’s Poetry
Common cultural contexts, political and social unrest, and the spread of Western philosophical thought at some point in the contemporary history of Iran and the Arab world have led to common themes in contemporary Persian and Arabic poetry. One of these common themes is a theme called "creating God", which was formed under the influence of one of the fundamental ideas of Western philosophy (death of God). In this article, the author examines the similarities of this theme in the poetry of two prominent contemporary poets of Iran and the Arab world, namely Shamlou and Adunis, and shows its common roots in Western philosophy. The similarities in the poetry of Adonis and Shamlou in expressing this theme with the ideas of philosophers such as Nietzsche and Sartre indicate their direct influence on the works of these two famous Western philosophers, especially books such as The Gay Science (1882), Thus Spoke Zarathustra (1883), The Devil and the Good Lord (1951). The difference is that Adunis was influenced by both Nietzsche and Sartre, but Shamlou was more inclined to Sartre. Another thing is that this theme is a cross-sectional and transient theme in Adunis's poetry, which can be seen in his work, Aghani Mihyar al-Dimashqi (1961); But Shamlou has used this theme in most of his poetry books.
تبلیغات
