بررسی تاریخمندی نصر حامد ابوزید در فرایند فهم متن بر اساس کاربست وجه در دستور نظام مند هالیدی (مطالعه موردی سوره انفال) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
نصر حامد ابو زید در فرایند فهم متن معتقد به تاریخمندی است. تاریخمندی وی به دو بخش تاریخمندی متن و تاریخمندی فهم تقسیم شده است. تاریخمندی متن به این معناست که متن قرآن در بستر بافت تاریخی اجتماعی دوره جاهلی و در طی 23 سال تشکیل یافته است و تاریخمندی فهم به افق معنایی دریافت کننده متن مربوط است و معنا را حاصل آن افق می داند. یکی از پیامدهای تاریخمندی مخاطب محوری و عدم قصدیت مؤلف است، درحالی که «وجه» یکی از مهم ترین عناصر فرانقش بینافردی در دستور نظام مند هالیدی است که کارکرد گفتمانی مهمی در بیان قصد مؤلف و قطعیت آن می باشد. برای بررسی نگرش گوینده می بایست عناصر وجه که مهم ترین آنها فاعل و عنصر خود ایستا است، توجه کرد. سوره انفال یکی از مهم ترین سوره هایی است که واقعه تاریخی اولین جنگ اسلام (جنگ بدر) را بازگویی می کند. پژوهش مورد نظر سعی دارد بر این سؤال پاسخ دهد: چگونه می توان در سوره انفال باتکیه بر ساخت وجهی در فرانقش بینافردی به قصد مؤلف برسیم؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی باتکیه بر ساخت وجهی فرانقش بینافردی نقش گرای هالیدی و بیان عناصر دستوری این ساخت است. مهم ترین نتایج این پژوهش آن است که عناصر زیر مجموعه وجه یعنی فاعل و عنصر خود ایستا که شامل زمان داری و نوع وجه است، می تواند بیانگر قطعیت مؤلف در بیان گزاره های اتفاق افتاده در این جنگ باشد. بسامد بالای فعل ماضی و وجه اخباری در انفال بیانگر این است که مؤلف متن با قاطعیت و اطمینان بیشتری در مورد حادثه سخن می گوید؛ بنابراین قصدیت مؤلف با کاربرد عناصر وجهی نمایان شده، درحالیکه در نگاه تاریخمند أبوزید معنای متن تابع افق معنایی خواننده است.Analyzing the Historicity of Nasr Hamed Abu Zayd in the Textual Interpretation Process based on the Use of Grammatical Mood in Halliday’s Systemic-Functional Grammar: A Study of Surah Al-Anfal
Nasr Hamid Abu Zayd advocates for the historicity of textual interpretation, dividing this concept into two dimensions: the historicity of the text and the historicity of understanding. The historicity of the text refers to the Qur’ān's formation within the socio-historical context of the Jahiliyyah period over 23 years, while the historicity of understanding relates to the recipient's semantic horizon, considering meaning as a product of that horizon. A significant consequence of this historicity is reader-centric interpretation and the negation of authorial intent. Contrasting this view, the grammatical concept of "mood" - a crucial element in Halliday's systemic-functional grammar - serves an important discursive function in expressing authorial intention and certainty. To analyze speaker attitude, one must examine mood elements, particularly the subject and finite elements. Surah Al-Anfal, which recounts the historic first battle of Islam (the Battle of Badr), serves as the focus of this study. The research addresses this central question: How can we discern authorial intent in Surah Al-Anfal through mood construction within Halliday's interpersonal metafunction? Employing a descriptive-analytical methodology, this study applies Halliday's mood system to examine grammatical elements. Key findings demonstrate that mood sub-elements (i.e., subject and finite elements, including temporality and mood type) reveal the author's certainty in narrating the battle's events. The high frequency of past tense and indicative mood in Al-Anfal indicates the text's assertive and confident tone regarding these historical events. Thus, while Abu Zayd's historical approach subordinates textual meaning to the reader's interpretive framework, this study shows that authorial intent is clearly manifested through mood elements in the Qur’anic text.
تبلیغات
