نقد زیباشناسیک تابلوهای هنری در شعر پایداری ایران و فلسطین (مطالعۀ تطبیقی اشعار نصرالله مردانی و تمیم البرغوثی) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف و مقدمه: تصویر مهم ترین ابزار تخیل شعری است که وقتی با آرایه ها و هنرسازه های ادبی تلفیق می شود و چیدمان هنری واژگان نیز به کمک آن می آید تصویرسازی ادبی شکل می گیرد. البته نوع نگاه شاعر به جهان اطراف خویش و ظرافت های ذهنی نقش مهمی در ساخته و پرداخته شدن تصویرها دارد. تصاویر استعاری و کنایی و مجازی در کنار تصویرسازی کلاژ به هنرسازه های شگرفی تبدیل می شود که تابلوی هنری زیبایی را می آفریند و قادر است، تا به بهترین صورت ممکن، معنا و مفهوم را ارائه کند. تصویرسازی در انواع ادبی، اعم از شعر و نثر، از اهمیت بالایی برخوردار است و اصولاً نویسنده با همین تصویر است که مقاصد خود را دقیق و تأثیرگذار به خواننده منتقل می کند و به تجسم سوژه ها و موضوعات خود می پردازد. تکنیک تصویر پردازی در اشعار پایداری و مقاومت از اهمیت فزون تری برخوردار است، زیرا موضوعی که شاعر به آن می پردازد، برای مخاطب عام و خاص، حساسیت و اهمیت بالایی دارد. بنابراین، بلاغت تصویر در این نوع شعر برای برجسته کردن بُعد احساسی و عاطفی خود و انتقال هدف خود به خوبی بسیار ضروری می نماید. شاعران مقاومت با موضوعاتی چون دلاوری، شهادت، ایثار و فداکاری، مبارزه، مرگ و زندگی، آزادی و زندانی شدن مواجه اند. این موضوعات بخش بسیاری از شعر پایداری آنان را به خود اختصاص می دهد و موفقیت آنان در انتقال و ثبت دقیق این موارد شعرشان را پویا، دقیق، تأثیرگذار و واقع گرا می سازد. بنابراین، هدف این مقاله تصویرشناسی شعر مقاومت است و اینکه شاعران مقاومت برای ترسیم موضوعات خود چگونه و با چه ابزارهایی از تصویرسازی بهره می برند.روش شناسی: در این مقاله، شعر دو تن از شاعران ایرانی و فلسطینی با روش توصیفی – تحلیلی و تطبیقی با استفاده از مقولهٔ تصویرشناسی در نقد ادبی بررسی شده و متکی بر نظریهٔ مشخصی نیست.. شاعر ایرانی نصرالله مردانی است که هم زمان با جنگ اشعار حماسی و نغزی با مضمون پایداری و پس از جنگ نیز سروده هایی با این مضمون سروده است. شاعر فلسطینی تمیم البرغوثی است که با اشعار شیوا و دقیق و حماسی خود در حوزهٔ ادبیات مقاومت فلسطین نقش برجسته ای ایفا کرده است. این پژوهش درصدد است به مطالعهٔ تطبیقی تابلوهای هنری متشکل از انواع تصویرسازی در شعر این دو شاعر از طریق پردازش عناصر و سازوکارهای تابلو هنری به کار رفته بپردازد تا پاسخی برای سؤالات ذیل بیابد: نحوهٔ ساخت تابلوی هنری در شعر دو شاعر چگونه است و از چه هنرسازه هایی بهره گرفته شده است؟ مفاهیم برآمده از تابلوهای هنری در شاعران شعر مقاومت ایران و فلسطین چیست؟یافته ها: مقاومت به لطف شاعران بزرگی در ایران و فلسطین و سایر کشورهای عربی به تابلویی سرشار از هنرسازه های تصویری و تأثیرگذار تبدیل شده است. نصرالله مردانی و تمیم البرغوثی در ایران و فلسطین از آن جمله اند. استعاره و کنایه و تکرار و تضاد مهم ترین هنرسازه هایی است که به تابلوی هنری شاعران مقاومت زیبایی می بخشد. تلاش نصرالله مردانی برای خلق تصاویر مبتکرانه، همچنین تلاش تمیم برغوثی برای ساخت تصاویری متفاوت با پیشینیان در کاربست شیوهٔ بیانی نقش مهمی ایفا کرده است. آشنایی زدایی و هنجار گریزی در ساخت ترکیب های تازه و استعاره های نو از ویژگی اشعار این دو شاعر مقاومت است؛ با این تفاوت که مردانی، به دلیل اینکه شاعر جنگ و انقلاب است، زبانی شعارگونه و پًرطمطراق دارد و دارای وزن و قافیه است و بیشتر اشعار او به ترانه های انقلابی تبدیل شده؛ این در حالی است که اشعار برغوثی با سادگی بیانی و به دور از زنگِ وزن و قافیه در قلب مخاطب نفوذ می کند. تصویر سازی کلاژ در شعر از تکنیک هایی است که این دو شاعر مقاومت در شعر خود به کار گرفته اند. البرغوثی در شعر «فی القدس» فضای شهر قدس را به گونه ای به تصویر می کشد که گویی یک عکس با دورنمای زیاد از آن گرفته است. او با تکنیک کلاژ می خواهد به خواننده بگوید که اشغال گران قدس از سرزمین های دوردست آمده اند و در آنجا ساکن شده اند و مدیریت امور قدس را به دست گرفته اند.بحث و نتایج: در این مقاله، فرآیند شکل گیری تابلوی هنری بر پایهٔ هنرسازه های بلاغی در شعر مقاومت ایران و فلسطین نشان داده شده و عناصر مهم و برجستهٔ تابلو فنی به صورت تطبیقی بررسی شده است. نتیجهٔ به دست آمده آن است که تابلوهای هنری شعر مقاومت با کمک استعاره، کنایه، تضاد و مقابله، کلاژ و آشنایی زدایی های تصویری و دیگر ابزارهای زبانی قادر است در ذهن و ضمیر مخاطب تأثیرگذار باشد و بیرون و درون شعر را با هم هماهنگ سازد. تصویرهای شاعر ایرانی، نصرالله مردانی، به تحریک و تشویق رزمندگان به مبارزه و جهاد و زنده نگه داشتن یاد شهیدان اختصاص یافته و شعر شاعر فلسطینی، تمیم البرغوثی، بیشتر ناظر بر حسرت وی از دوری قدس و تلاش برای زنده نگه داشتن یاد فلسطین در خاطر مسلمانان و فلسطینیان است.Aesthetic Images of Artistic Canvas in the Resistance Poetry of Iran and Palestine (Comparative Study of the Poems of Nasrollah Mardani and Tamim al-Barghouthi)
Purpose and Introduction: Imagery is essential in poetry; the more elaborate and inventive the poet's pictures, the greater the depth and beauty of the poem. Imagery serves as the paramount instrument of poetic imagination; when integrated with literary methods, creative frameworks, and the meticulous arrangement of words, it culminates in the formation of literary imagery. The poet's perspective on the surrounding world and his cognitive nuances significantly contribute to the formation and evolution of imagery. Metaphorical, allegorical, and figurative imagery, combined with collage elements, form remarkable artistic constructions that provide a visually stunning canvas and effectively convey meaning and concepts. Imagery is essential across all literary genres, encompassing both poetry and prose. The writer effectively communicates his goals to the reader and illustrates his subjects and concepts using imagery. The use of imagery is particularly crucial in resistance poetry, given the sensitive and significant subject matter that resonates with both general and targeted audiences. Consequently, the eloquence of imagery in this poem is crucial for emphasizing its emotional aspects and conveying its intent. Resistance poets explore themes of valor, heroism, altruism, sacrifice, mortality, existence, liberty, and confinement. These themes frequently underpin their resistance poetry; their efficacy in articulating these themes renders their poetry vibrant, precise, impactful, engaging, and authentic. This article aims to analyze the imagery in resistance poetry, focusing on how resistance poets utilize imagery to portray their subjects and the tools employed in this process.Methodology: This essay employs a descriptive-analytical method to conduct a comparative analysis of two poets from Iran and Palestine. Nasrollah Mardani, the Iranian poet, composed epic and lyric poetry centered on the idea of resistance throughout the war, and continued to explore this issue in his post-war works. Tamim al-Barghouti is a Palestinian poet who has significantly contributed to Palestinian resistance literature with his beautiful, precise, and epic poetry. Both poets address the resistance of their homeland's fighters, employing imagery as a device in resistance poetry to vividly depict the battlefields in Mardani's work and to underscore the Palestinian identity of Qods and the struggle against occupiers in Barghouti's verses. This research aims to conduct a comparative analysis of the artistic canvas featuring diverse imagery in the poetry of these two poets by examining the aspects of the artistic canvas to address the following questions: What is the construction of the artistic canvas in the poetry of the two poets, and what artistic structures have they employed? What notions are derived from the creative canvas in the resistance poetry of Iran and Palestine? This research is a comparative study that use the concept of imagery in literary criticism, although it does not adhere to a certain, defined theory.Results: Resistance poetry, influenced by prominent poets from Iran, Palestine, and other Arab nations, has evolved into a vibrant medium rich in impactful and audience-captivating imagery. Nasrollah Mardani and Tamim al-Barghouti are notable figures in Iran and Palestine. Metaphor, allegory, repetition, and contrast are the paramount and exquisite artistic devices that enhance the aesthetic appeal of resistance poets' works. These artistic constructions align with the sentiments and objectives of resistance poetry. Nasrollah Mardani's relentless endeavors to produce novel and impactful imagery, together Tamim Barghouti's initiatives to transform the imagery of his predecessors, have significantly contributed to the use of many rhetorical techniques. Defamiliarization and norm transgression in the creation of novel compounds and metaphors are hallmarks of the poetry of these two resistance poets. Mardani, as a poet of war and revolution, employs a slogan-like and flamboyant language characterized by weight and rhyme, resulting in most of his poems transforming into revolutionary and religious hymns and anthems. Barghouti's poetry, characterized by their unadorned expression, lack of weight, and absence of rhyme, resonate deeply with the audience, aligning with the poet's objective to reinvigorate the name of Qods in their hearts and bestow it with an identity. Collage imagery is a technique employed by both of these resistance poets in their poems. In the poem "In Qods," Barghouti portrays the city of Qods as though captured in a wide-angle snapshot, allowing readers to visualize and comprehend its intricate features through his verses. Through the collage technique, he aims to convey to the reader that the occupiers of Qods have migrated from faraway territories, established themselves there, and assumed control of the city's governance.Discussion and Conclusion: This article delineates the process of constructing an artistic canvas informed by rhetorical structures in Iranian and Palestinian resistance poetry. It examines and analyzes the significant elements of this artistic canvas in a comparative manner, concluding that the artistic canvas of resistance poetry, through the utilization of metaphor, allegory, contrast, opposition, collage, visual defamiliarization, and other linguistic devices, can influence the audience's cognition and subconscious, thereby harmonizing the poem's external and internal dimensions. The imagery of Iranian poet Mardani aims to motivate and incite combatants to engage in jihad and preserve the memory of martyrs, whereas the poetry of Palestinian poet Tamim al-Barghouti focuses on his yearning for Qods and his endeavors to maintain the remembrance of Palestine among Muslims and Palestinians.
تبلیغات
