واکاوی پاسخ علامه طباطبایی از پرسش چگونگی انتزاع مفهوم وجود (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
از آنجا که حقیقت وجود خارجی هرگز به ذهن نمی آید و از سوی دیگر راه معرفت به حقیقت وجود در علم حصولی منحصر به مفهوم وجود می باشد، این پرسش پیش می آید که چگونه ذهن موفق به مفهوم گیری از حقیقت وجود گشته است. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی در صدد واکاوی و بیان تفصیلی ابعاد و جوانب و ریشه های پرسش مذکور و پاسخ علامه طباطبایی ره از آن و نیز تجزیه و تحلیل پاسخ مزبور است. بر اساس پاسخ ایشان، ذهن در نخستین مواجهه با چیزی مانند سیاهی قضیه «این سیاهی، این سیاهی است» را تشکیل می دهد و از واقعیت مستقل حکم و اسناد میان موضوع و محمول که خود پدیده ای ذهنی است و فعل ذهن می باشد و نیز واقعیتی دوجانبه؛ یعنی از جهتی ذهنی و از جهتی نمایانگر خارج است، مفهوم گیری می کند و با یک صورت ادراکی؛ یعنی مفهوم «است» از آن، حکایت می نماید و به واسطه وی راهی به خارج از ذهن می یابد، سپس به نسبت و رابطه میان موضوع و محمول با نظر استقلالی نگریسته و مفهومی مستقل برای آن تهیه می نماید که نخست به صورت مقید و مضاف؛ یعنی وجود محمول برای موضوع است و سپس بدون اضافه به موضوع و به صورت مطلق از آن، مورد تصور ذهن قرار می گیرد.Examining Allameh Tabatabaʼiʼs Answer to the Question of How the Concept of Existence is Abstracted
Since the reality of external existence never comes to the mind, and the only way to know it in acquired knowledge is through the concept of existence, here is a question as to how the mind can conceptualize this reality. Using a descriptive-analytical method, this study explores the dimensions, aspects, and roots of this question, and Allameh Tabatabai's answer, and analyzes his answer. According to the answer, the mind, in its first encounter with something like blackness, forms the proposition "This blackness is blackness," and from the independent reality of the judgment and attribution between the subject and the predicate—which is a mental phenomenon and a mental act and also a dual reality; in other words, it is both mental and indicative of the external —abstracts the concept in a perceptive form. It means that the mind represents the concept of "to be," and finds a path to the external reality. Subsequently, it looks at the relation and connection between the subject and predicate independently and forms an independent concept for it, which first appears as limited and added, i.e., the existence of the predicate for the subject, and then, without adding to the subject, it is conceived in an absolute form.
تبلیغات
