شاخصه های منشأ ارزش اخلاقی از منظر قرآن کریم با تأکید بر آرای آیت الله مصباح یزدی (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
مهم ترین بحث هستی شناختی در حوزه ارزش اخلاقی، مسئله منشأ ارزش اخلاقی است. منشأ ارزش اخلاقی در هریک از نظریات اخلاقی از ویژگی ها و شاخصه هایی برخوردار است که موجب تمایز آن نظریه از نظریات رقیب می شود و از این منظر، توجه به آن حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی در پی استنباط شاخصه های منشأ ارزش اخلاقی از آیات قرآن کریم و به صورت ضمنی بیان تأثیر هریک از این شاخصه ها در شکل گیری نظریه اخلاقی متمایز برخاسته از قرآن کریم و نسبت آن با سایر نظریات است. حاصل پژوهش پیش رو نشان می دهد که منشأ ارزش اخلاقی از منظر قرآن کریم واقعیت عینی دارد، نه ذهنی؛ معنوی است، نه مادی؛ عقلانی است، نه غیرعقلانی؛ محرک و انگیزه بخش است، نه بی تفاوت؛ درونی است، نه بیرونی؛ و واحد است، نه متکثر. بر این اساس می توان مدعی شد که نظریه اخلاق قرآنی می تواند نوع خاصی از فضیلت گرایی اخلاقی به شمار آید که بر واقعیت، معنویت، عقلانیت و وحدت متمرکز است؛ انگیزه فاعل اخلاقی را برای صدور فعل تأمین می کند و اسباب تکامل جوهر وجودی انسان را فراهم می آورد.The Characteristics of the Origin of Moral Values from the Qur’anic Perspective with an Emphasis on the Views of Ayatollah Misbah Yazdi
The most important ontological topic in the field of moral values is the issue of the origin of moral values. The origin of moral values in the ethical theories possesses certain characteristics and indicators that distinguish each theory from competing ones. Thus, considering this issue is very crucial. Drawing on a descriptive-analytical method, this research seeks to infer the characteristics of the origin of moral values from the Qur’anic verses and show implicitly the influence of each of these characteristics in forming a distinct moral theory derived from the Qur’an and its relation to other theories. The research findings indicate that the origin of moral values from the Qur’anic perspective is an objective reality, not a subjective one; it is spiritual, not material; it is rational, not irrational; it is motivating and inspiring, not indifferent; it is internal, not external; and it is unique, not multiple. Accordingly, it can be claimed that the Qur’anic moral theory can be considered a specific type of moral virtue ethics that focuses on reality, spirituality, rationality, and unity. It provides the moral doer with the motivation to act and creates the means for the evolution of the man’s existential essence.
تبلیغات
